Art. 81.

1. Członek spółdzielni mieszkaniowej ma prawo otrzymania odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi.

2. Koszty sporządzania odpisów i kopii tych dokumentów, z wyjątkiem statutu i regulaminów uchwalonych na podstawie statutu, pokrywa członek spółdzielni wnioskujący o ich otrzymanie.

3. Statut spółdzielni mieszkaniowej, regulaminy, uchwały i protokoły obrad organów spółdzielni, a także protokoły lustracji i roczne sprawozdanie finansowe powinny być udostępnione na stronie internetowej spółdzielni.

Art. 82.

1. Członkowie innych niż zarząd organów spółdzielni mieszkaniowej pełnią swoje funkcje społecznie, z tym że statut może przewidywać wynagrodzenie za udział w posiedzeniach, które jest wypłacane w formie miesięcznego ryczałtu bez względu na ilość posiedzeń i nie może być większe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę .

2. W skład rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej nie mogą wchodzić osoby, będące pracownikami spółdzielni. Uchwała w sprawie wyboru takiej osoby do rady nadzorczej jest nieważna. Z chwilą nawiązania stosunku pracy przez członka rady nadzorczej ustaje jego członkostwo w radzie nadzorczej tej samej spółdzielni.

3. Nie można być członkiem rady nadzorczej dłużej niż przez 2 kolejne kadencje rady nadzorczej.

4. Kadencja rady nadzorczej nie może trwać dłużej niż 3 lata.

Art. 83.

1. Walne zgromadzenie spółdzielni mieszkaniowej nie może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli, jednakże, jeżeli statut tak stanowi, w przypadku gdy liczba członków spółdzielni mieszkaniowej przekroczy 500, walne zgromadzenie może być podzielone na części. Rada nadzorcza ustala zasady zaliczania członków do poszczególnych części walnego zgromadzenia z tym, że nie można zaliczyć członków uprawnionych do lokali znajdujących się w obrębie jednej nieruchomości do różnych części walnego zgromadzenia.

2. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie przynajmniej raz w roku w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego.

3. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie:

1) rady nadzorczej,

2) przynajmniej jednej dziesiątej, nie mniej jednak niż trzech członków, jeżeli uprawnienia tego nie zastrzeżono w statucie dla większej liczby członków.

4. Żądanie zwołania walnego zgromadzenia powinno być złożone pisemnie z podaniem celu jego zwołania.

5. W przypadku wskazanym w ust. 3 walne zgromadzenie zwołuje się w takim terminie, aby mogło się ono odbyć w ciągu czterech tygodni od dnia wniesienia żądania. Jeżeli to nie nastąpi, zwołuje je rada nadzorcza, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza, na koszt spółdzielni.

6. O czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego części zawiadamia się wszystkich członków na piśmie co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Zawiadomienie powinno zawierać czas, miejsce, porządek obrad oraz informację o miejscu wyłożenia wszystkich sprawozdań i projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informację o prawie członka do zapoznania się z tymi dokumentami.

7. Walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony w ustawie.

8. Walne zgromadzenie jest ważne niezależnie od liczby obecnych na nim członków.

9. Uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w
ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu. Jednakże w sprawach likwidacji spółdzielni, przeznaczenia majątku pozostałego po zaspokojeniu zobowiązań likwidowanej spółdzielni, zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej do podjęcia uchwały konieczne jest aby w posiedzeniach wszystkich części walnego zgromadzenia, na których uchwała była poddana pod głosowanie, uczestniczyła łącznie co najmniej połowa ogólnej liczby uprawnionych do głosowania, chyba, że statut stanowi inaczej.

10. Projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego wszystkich części mają prawo zgłaszać: zarząd, rada nadzorcza i członkowie. Projekty uchwał, w tym uchwał przygotowanych w wyniku tych żądań, powinny być wykładane na co najmniej 14 dni przed terminem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

11. Członkowie mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania, o których mowa w ust. 10, w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Projekt uchwały zgłaszanej przez członków spółdzielni musi być poparty przez co najmniej 10 członków.

12. Członek ma prawo zgłaszania poprawek do projektów uchwał nie później niż na 3 dni przed posiedzeniem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

13. Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni.

Art. 9.

1. Przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny
do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni.

2. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może być ustanowione w budynku stanowiącym własność lub współwłasność spółdzielni.

3. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

4. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej.

5. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego może należeć do jednej osoby albo do małżonków.

6. Do ochrony spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego stosuje się odpowiednio przepisy o ochronie własności.

7. Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka całego lub części lokalu mieszkalnego nie wymaga zgody spółdzielni, chyba że byłoby to związane ze zmianą sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia lokalu bądź jego części. Jeżeli wynajęcie lub oddanie w bezpłatne używanie miałoby wpływ na wysokość opłat na rzecz spółdzielni, członek obowiązany jest do pisemnego powiadomienia spółdzielni o tej czynności.

71. Umowy zawarte przez członka w sprawie korzystania z lokalu mieszkalnego lub jego części wygasają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu.

8. Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czynności prawnej, ustanowiła dla siebie odrębną własność lokalu mieszkalnego, przeniesienie własności lokalu mieszkalnego może nastąpić wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje spółdzielcze prawo do tego lokalu.

Art. 10.

1. Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać:

1) zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu
mieszkaniowego określonego w umowie;

2) określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjnego, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy
lokalu;

3) określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu;

4) inne postanowienia określone w statucie.

2. Członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy przypadającym na jego lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.

3. Rozliczenie kosztów budowy następuje w terminie 6 miesięcy od dnia oddania budynku do użytkowania.

4. (uchylony).

5. (uchylony).

Art. 11.

1. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

11. Spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

1) jeżeli członek pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokal niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powsta-
nia szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali, lub

2) jeżeli członek jest w zwłoce z uiszczeniem opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, za 6 miesięcy.

12. W wypadku gdy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przysługuje małżonkom, spółdzielnia może podjąć uchwałę, o której mowa w ust. 11, wobec jednego albo obojga małżonków.

13. Do uchwały o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy – Prawo spółdzielcze o uchwale o wykluczeniu członka ze spółdzielni.

14. Z chwilą gdy wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie uchwały, o której mowa w ust. 11 i 12, stanie się skuteczne, ustaje członkostwo w spółdzielni.

2. W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Pierwszeństwo w nabyciu lokalu mają członkowie, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i zgłoszą gotowość zawarcia umowy o ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności tego lokalu. W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, pierwszeństwo ma najdłużej oczekujący. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu na takiego członka jest wpłata wartości rynkowej lokalu.

21. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

22. Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

23. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

24. Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu.

3. Umowa spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, zawarta z innym członkiem przed wygaśnięciem prawa do tego lokalu, jest nieważna.

Art. 111. (uchylony).

Art. 12.

1. Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1) spłaty przypadającej na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami, a jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków – spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu w kwocie podlegającej odprowadzeniu przez spółdzielnię do
budżetu państwa,

2) spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

11. (utracił moc).

12. Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

13. W przypadku lokalu mieszkalnego wybudowanego z udziałem kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, spłata przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu, o której mowa w ust. 1 pkt 1, podlega odprowadzeniu przez spółdzielnię mieszkaniową do Funduszu Dopłat, o którym mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2002 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej (Dz. U. Nr 230, poz. 1922, z późn. zm.1)).

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177 i Nr 146, poz. 1546, z 2006 r. Nr 183, poz. 1354 i Nr 251, poz. 1844, z 2009 r. Nr 65, poz. 545 oraz z 2011 r. Nr 168, poz. 1006.

2. (uchylony).

3. (uchylony).

4. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

5. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 121.

1. Statut spółdzielni może przewidywać ograniczenie możliwości przeniesienia przez spółdzielnię na inne osoby własności lokali mieszkalnych w domach dla inwalidów, osób samotnych i innych domach o specjalnym przeznaczeniu.

2. (uchylony).

Art. 122. (uchylony).

Art. 13.

1. Po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

2. Jeżeli małżonkowie nie dokonają czynności, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia wyznaczy im w tym celu dodatkowy termin, nie krótszy niż 6 miesięcy,
uprzedzając o skutkach, jakie może spowodować jego niezachowanie. Po bezskutecznym upływie tego terminu spółdzielnia może podjąć uchwałę o wyga-
śnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

Art. 14.

1. Z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską. Małżonkowi zmarłego członka spółdzielni przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

2. Przepis ust. 1 nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu.

Art. 15.

1. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w następstwie niedokonania czynności, o których mowa w art. 13, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują dzieciom i innym osobom bliskim.

2. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art.14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

3. W wypadku ustania członkostwa w okresie oczekiwania na zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego osobom, o których mowa w ust. 2, które miały wspólnie z członkiem zamieszkać w tym lokalu, przysługują roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy zgodnie z postanowieniami umowy o budowę lokalu.

4. Do zachowania roszczeń, o których mowa w ust. 1–3, konieczne jest złożenie w terminie jednego roku deklaracji członkowskiej wraz z pisemnym zapewnieniem o gotowości do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. W wypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, rozstrzyga sąd w postępowaniu nieprocesowym, biorąc pod uwagę w szczególności okoliczność, czy osoba uprawniona na podstawie ust. 1 albo 2 zamieszkiwała odpowiednio razem z byłymi małżonkami lub jednym z nich albo z byłym członkiem. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez spółdzielnię terminu wystąpienia do sądu, wyboru dokonuje spółdzielnia.

5. Osoba przyjęta w poczet członków spółdzielni w wypadku, o którym mowa w ust. 3, staje się stroną umowy o budowę lokalu wiążącej osobę, której członkostwo ustało.

6. W wypadku wygaśnięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w ust. 3, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu ustaloną zgodnie z art. 11 ust. 21 i 22.

7. W wypadku ustania członkostwa w okresie poprzedzającym zawarcie umowy o budowę lokalu osobom, o których mowa w ust. 3, przysługują roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy.

Art. 16.

1. Jeżeli w toku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania egzekucyjnego z nieruchomości spółdzielni nabywcą budynku albo udziału w budynku nie będzie spółdzielnia mieszkaniowa, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przekształca się w prawo najmu podlegające przepisom ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

2. W wypadku nabycia budynku lub udziału w budynku przez inną spółdzielnię mieszkaniową byłemu członkowi lub osobom, o których mowa w art. 15 ust. 1 lub 2, przysługuje roszczenie o przyjęcie do tej spółdzielni. Przepis art. 13 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

3. Przez byłego członka, o którym mowa w ust. 2, należy rozumieć członka, którego członkostwo ustało na skutek wykreślenia spółdzielni z rejestru w związku z zakończeniem postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego i któremu przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

Art. 17. (uchylony)

Art. 171.

1–5. (uchylone).

6. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków nabywcy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, jeżeli odpowiada on wymaganiom statutu. Dotyczy to również spadkobiercy, zapisobiorcy i licytanta.

Art. 172.

1. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym.

2. Skuteczność zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zależy od przyjęcia nabywcy w poczet członków spółdzielni. (ust. 2 niezgodny z Konstytucją – wyrok TK Dz. U. z 2004 r. Nr 63, poz. 591)

3. Zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowlany. Dopóki prawo to nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest nieważne.

4. Umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wypis tego aktu notariusz przesyła niezwłocznie spółdzielni.

5. (uchylony).

6. Przedmiotem zbycia może być ułamkowa część spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Pozostałym współuprawnionym z tytułu własnościowego prawa do lokalu przysługuje prawo pierwokupu. Umowa zbycia ułamkowej części własnościowego prawa do lokalu zawarta bezwarunkowo albo bez zawiadomienia uprawnionych o zbyciu lub z podaniem im do wiadomości istotnych postanowień umowy niezgodnie z rzeczywistością jest nieważna.

Art. 173–175. (uchylone).

Art. 176.

Spółdzielnie mieszkaniowe są obowiązane prowadzić rejestr lokali, dla których zostały założone oddzielne księgi wieczyste.

Art. 177.

Jeżeli w wyniku ostatecznego rozliczenia kosztów budowy powstała różnica pomiędzy wysokością wstępnie ustalonego wkładu budowlanego a kosztami budowy lokalu, uprawniony albo zobowiązany z tego tytułu jest członek albo osoba niebędąca członkiem spółdzielni, którym w chwili dokonania tego rozliczenia przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Art. 178.

1–3. (uchylone).

Art. 179.

1. Jeżeli spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przeszło na kilku spadkobierców, powinni oni, w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu dokonywania czynności prawnych związanych z wykonywaniem tego prawa, włącznie z zawarciem w ich imieniu umowy o przeniesienie własności lokalu. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd w postępowaniu nieprocesowym wyznaczy przedstawiciela.

2. W razie śmierci jednego z małżonków, którym spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przysługiwało wspólnie, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Art. 1710.

W przypadku długotrwałych zaległości z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, 11 i 5, rażącego lub uporczywego wykraczania osoby korzystającej z lokalu przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo niewłaściwego zachowania tej osoby czyniącego korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym, przepis art. 16 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali stosuje się odpowiednio. Z żądaniem, o którym mowa w tym przepisie, występuje zarząd spółdzielni na wniosek rady nadzorczej.

Art. 1711.

1. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa, ustalona w sposób przewidziany w ust. 2, nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię, zgodnie z postanowieniami statutu.

2. Z wartości rynkowej lokalu potrąca się niewniesioną przez osobę, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, część wkładu budowlanego, a w wypadku gdy nie został spłacony kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu – potrąca się kwotę niespłaconego kredytu wraz z odsetkami.

3. Warunkiem wypłaty wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest opróżnienie lokalu, o którym mowa w art. 7 ust. 1.

Art. 1712.

1. W wypadkach gdy ustawa przewiduje wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawo to, jeżeli jest obciążone hipoteką, nie wygasa, lecz przechodzi z mocy prawa na spółdzielnię.

2. Prawo do lokalu, nabyte w sposób określony w ust. 1, spółdzielnia powinna zbyć w drodze przetargu w terminie 6 miesięcy.

3. Spółdzielnia jest obowiązana uiścić osobie uprawnionej wartość nabytego prawa po potrąceniu należności wymienionych w art. 1711 ust. 2 oraz z tytułu obciążenia hipoteką. Obowiązek spółdzielni powstaje dopiero z chwilą zbycia prawa w drodze przetargu.

Art. 1713.

Do egzekucji ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości.

Art. 1714.

1. Na pisemne żądanie członka lub osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, spółdzielnia mieszkaniowa jest obowiązana zawrzeć umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1) spłaty przypadających na ten lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia
kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami,

2) spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

11. Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

2. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.

3. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 1715.

1. Na pisemne żądanie członka spółdzielni mieszkaniowej albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, którym przysługuje prawo do miejsca postojowego w wielostanowiskowym garażu, spółdzielnia jest obowiązana przenieść na te osoby ułamkowy udział we współwłasności tego garażu, przy zachowaniu zasady, jeżeli statut spółdzielni nie stanowi inaczej, że udziały przypadające na każde miejsce postojowe są równe, po dokonaniu przez nich spłat, o których mowa w art. 1714 ust. 1.

2. Koszty ustanowienia odrębnej własności wielostanowiskowego garażu stanowiącego współwłasność osób, o których mowa w ust. 1, pokrywają w odpowiednich ułamkowych częściach te osoby, zgodnie z przepisami art. 1714 ust. 2 i 3.

Art. 1716.

1. Wynajmowanie lub oddawanie w bezpłatne używanie przez członka albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, całego lub części lokalu nie wymaga zgody spółdzielni, chyba że byłoby to związane ze zmianą sposobu korzystania z lokalu lub przeznaczenia lokalu bądź jego części. Jeżeli wynajęcie lub oddanie w bezpłatne używanie miałoby wpływ na wysokość opłat na rzecz spółdzielni, osoby te obowiązane są do pisemnego powiadomienia spółdzielni o tej czynności.

2. Umowy zawarte przez członka albo osobę niebędącą członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w sprawie korzystania z lokalu lub jego części wygasają najpóźniej z chwilą wygaśnięcia spółdzielczego prawa do tego lokalu.

Art. 1717.

Jeżeli spółdzielnia, na mocy jednostronnej czynności prawnej, ustanowiła dla siebie odrębną własność lokalu, przeniesienie własności lokalu może nastąpić wyłącznie na rzecz członka, któremu przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do tego lokalu, albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do tego lokalu.

Art. 1718.

1. Jeżeli w toku likwidacji, postępowania upadłościowego albo postępowania egzekucyjnego z nieruchomości spółdzielni, nabywcą budynku albo udziału w budynku nie będzie spółdzielnia mieszkaniowa, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu przekształca się w prawo odrębnej własności lokalu lub we własność domu jednorodzinnego.

2. W wypadku nabycia budynku lub udziału w budynku przez inną spółdzielnię mieszkaniową byłemu członkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie do tej spółdzielni.

3. Przez byłego członka, o którym mowa w ust. 2, należy rozumieć członka, którego członkostwo ustało na skutek wykreślenia spółdzielni z rejestru w związku z zakończeniem postępowania likwidacyjnego lub upadłościowego i któremu przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Art. 1719.

Przepisy art. 171 ust. 6, art. 172 ust. 1, 3, 4 i 6, art. 176, art. 177, art. 179–1713 i art. 1716–1718 stosuje się odpowiednio do miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych i garaży wolno stojących.

Art. 18.

1. Z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie odrębnej własności lo-
kalu spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie
pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia,
po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności tego lokalu,
a ponadto powinna zawierać:

1) zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwesty-
cyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu bu-
dowlanego określonego w umowie;

2) określenie zakresu rzeczowego robót realizowanego zadania inwestycyjne-
go, które będzie stanowić podstawę ustalenia wysokości kosztów budowy
lokalu;

3) określenie zasad ustalania wysokości kosztów budowy lokalu;

4) określenie rodzaju, położenia i powierzchni lokalu oraz pomieszczeń do nie-
go przynależnych;

5) inne postanowienia określone w statucie.

2. Członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład budowlany według zasad okre-
ślonych w statucie i w umowie, o której mowa w ust. 1, w wysokości odpowia-
dającej całości kosztów budowy przypadających na jego lokal. Jeżeli część
wkładu budowlanego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię
kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowią-
zany do spłaty tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lo-
kal.

3. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 2 nie dotyczą członków, którzy zawierają umowę o
budowę bezpośrednio z wykonawcą robót budowlanych, w wypadku zadań nie-
obejmujących nieruchomości wspólnych lub części wspólnych.

4. Rozliczenie kosztów budowy następuje w terminie 6 miesięcy od dnia oddania
budynku do użytkowania.

Art. 19.

1. Z chwilą zawarcia umowy, o której mowa w art. 18 ust. 1, powstaje roszczenie o
ustanowienie odrębnej własności lokalu, zwane dalej „ekspektatywą odrębnej
własności lokalu”. Ekspektatywa odrębnej własności lokalu jest zbywalna, wraz
z wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią, przechodzi na spadkobier-
ców i podlega egzekucji.

2. Nabycie ekspektatywy odrębnej własności lokalu obejmuje również wniesiony
wkład budowlany albo jego część i staje się skuteczne z chwilą przyjęcia w po-
czet członków nabywcy lub spadkobiercy, z tym że w razie kolejnego zbycia
ekspektatywy przed przyjęciem poprzedniego nabywcy w poczet członków zby-
cie to staje się skuteczne z chwilą przyjęcia kolejnego nabywcy w poczet człon-
ków. Przepis art. 23 stosuje się odpowiednio.

3. Umowa zbycia ekspektatywy odrębnej własności lokalu powinna być zawarta w
formie aktu notarialnego.

Art. 20.

1. Umowa o budowę lokalu ulega rozwiązaniu w wyniku jej wypowiedzenia przez
członka spółdzielni lub spółdzielnię.

2. Spółdzielnia może wypowiedzieć umowę o budowę lokalu, gdy członek spół-
dzielni lub jego następca prawny, z przyczyn leżących po jego stronie, nie do-
trzymał tych warunków umowy określonych w art. 18 ust. 1 pkt 1 i 5, bez któ-
rych dalsza realizacja zadania inwestycyjnego lub ustanowienie odrębnej wła-
sności lokali wzniesionych w ramach wspólnie realizowanego zadania inwesty-
cyjnego byłoby niemożliwe albo poważnie utrudnione.

3. Wypowiedzenie może nastąpić na 3 miesiące naprzód na koniec kwartału kalen-
darzowego, chyba że strony postanowią w umowie inaczej.

Art. 21.

1. Spółdzielnia ustanawia na rzecz członka odrębną własność lokalu najpóźniej w
terminie 3 miesięcy po jego wybudowaniu, a jeżeli na podstawie odrębnych
przepisów jest wymagane pozwolenie na użytkowanie – najpóźniej w terminie 3
miesięcy od uzyskania takiego pozwolenia. Na żądanie członka spółdzielnia
ustanawia takie prawo w chwili, gdy ze względu na stan realizacji inwestycji
możliwe jest przestrzenne oznaczenie lokalu.

2. Ustanowienie odrębnej własności lokalu może nastąpić na rzecz małżonków albo
osób wskazanych przez członka spółdzielni, które wspólnie z nim ubiegają się o
ustanowienie takiego prawa.

Art. 22.

1. Umowa o ustanowienie odrębnej własności lokali może być zawarta przez spół-
dzielnię łącznie ze wszystkimi członkami, którzy ubiegają się o ustanowienie ta-
kiego prawa wraz ze związanymi z nim udziałami w nieruchomości. W takim
wypadku wysokość udziałów w nieruchomości wspólnej określa ta umowa.

2. Nieruchomość, z której wyodrębnia się własność lokali, może być zabudowana
również więcej niż jednym budynkiem, stosownie do postanowień umowy, o
której mowa w ust. 1.

Art. 23.

1. (uchylony).

2. Spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia w poczet członków niebędącego jej
członkiem właściciela lokalu podlegającego przepisom ustawy, w tym także na-
bywcy prawa odrębnej własności lokalu, spadkobiercy, zapisobiercy i licytanta,
z zastrzeżeniem przepisu art. 3 ust. 3.

Art. 24.

Właściciel lokalu niebędący członkiem spółdzielni może zaskarżyć do sądu uchwałę
walnego zgromadzenia spółdzielni w takim zakresie, w jakim dotyczy ona jego pra-
wa odrębnej własności lokalu. Przepisy art. 42 ustawy – Prawo spółdzielcze stosuje
się odpowiednio.

Art. 241.

1. Większość właścicieli lokali w budynku lub budynkach położonych w obrębie
danej nieruchomości, obliczana według wielkości udziałów w nieruchomości
wspólnej, może podjąć uchwałę, że w zakresie ich praw i obowiązków oraz za-
rządu nieruchomością wspólną będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia
24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Do podjęcia uchwały stosuje się odpo-
wiednio przepisy art. 30 ust. 1a, art. 31 i 32 ustawy o własności lokali.

2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, nie narusza przysługujących członkom spół-
dzielni spółdzielczych praw do lokali.

Art. 25. (uchylony).

Art. 26.

1. Jeżeli w określonym budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieru-
chomości została wyodrębniona własność wszystkich lokali, po wyodrębnieniu
własności ostatniego lokalu stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994
r. o własności lokali, niezależnie od pozostawania przez właścicieli członkami
spółdzielni.

2. Właściciele lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eks-
ploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które
są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w okre-
ślonych budynkach lub osiedlu.

Art. 27.

1. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do prawa odrębnej własności lokalu sto-
suje się odpowiednio przepisy ustawy o własności lokali, z zastrzeżeniem ust. 2 i
3.

2. Zarząd nieruchomościami wspólnymi stanowiącymi współwłasność spółdzielni
jest wykonywany przez spółdzielnię jak zarząd powierzony, o którym mowa w
art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, choćby wła-
ściciele lokali nie byli członkami spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 241 i art. 26.
Przepisów ustawy o własności lokali o zarządzie nieruchomością wspólną nie
stosuje się, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 1 oraz art. 29 ust. 1 i 1a, które stosuje się
odpowiednio.

3. Przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali o wspólnocie
mieszkaniowej i zebraniu właścicieli nie stosuje się, z zastrzeżeniem art. 241
oraz art. 26.

4. Uchwałę, o której mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o własności lokali, podejmuje
rada nadzorcza spółdzielni na wniosek większości właścicieli lokali w budynku
lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości obliczanej według
wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej.

5. Z żądaniem, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o własności lokali, występu-
je zarząd spółdzielni na wniosek większości właścicieli lokali w budynku lub
budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości.

Art. 271.

Przepisy art. 18–22, art. 23 ust. 2, art. 24, art. 241, art. 26 i art. 27 stosuje się odpo-
wiednio do ułamkowego udziału we współwłasności garażu wielostanowiskowego.

Art. 272.

Kto, będąc członkiem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, pełnomocnikiem, prokuren-
tem, syndykiem albo likwidatorem, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że spół-
dzielnia nie zawiera umowy o przeniesienie własności lokalu, o której mowa w art.
12 ust. 1, art. 1714 ust. 1, art. 1715, art. 39, art. 48 lub art. 481 podlega karze ograni-
czenia wolności albo grzywny.]

art. 272 niezgodny z Konstytucją – wyrok TK (Dz. U. z 2008 r. Nr 235, poz. 1617)

Art. 273.

Kto, będąc członkiem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, pełnomocnikiem, albo
likwidatorem, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że spółdzielnia:

1) nie udostępnia członkowi spółdzielni mieszkaniowej odpisów oraz kopii
dokumentów, o których mowa w art. 81,

2) nie rozlicza kosztów budowy lokalu w terminach, o których mowa w art. 10
ust. 3 albo art. 18 ust. 4

– podlega karze grzywny

Art. 274.

W sprawach o czyny, o których mowa w art. 273, orzekanie następuje w trybie prze-
pisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Art. 28–34. (pominięte).

Art. 35.

1. Spółdzielnia mieszkaniowa, która w dniu 5 grudnia 1990 r. była posiadaczem
gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, gminy, osoby prawnej innej
niż Skarb Państwa, gmina albo związek międzygminny lub osoby fizycznej oraz
przed tym dniem wybudowała sama lub wybudowali jej poprzednicy prawni,
budynki lub inne urządzenia trwale związane z gruntem, może żądać, aby wła-
ściciel zajętej na ten cel działki budowlanej przeniósł na nią jej własność za wy-
nagrodzeniem. Przepis stosuje się, jeżeli przed dniem złożenia wniosku przez
spółdzielnię nie została wydana decyzja o nakazie rozbiórki budynków. Przepis
art. 4 pkt 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543) stosuje się odpowiednio.

11. Jeżeli budynki spełniające warunki określone w ust. 1 położone są na kilku nie-
ruchomościach, z których część stanowi własność spółdzielni, a część przedmiot
użytkowania wieczystego, spółdzielnia może żądać nabycia własności działek
znajdujących się w jej użytkowaniu wieczystym. Przepis art. 69 ustawy o go-
spodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.

12. Jeżeli budynki spełniające warunki określone w ust. 1 położone są na gruncie
oddanym w użytkowanie wieczyste innej osobie niż spółdzielnia mieszkaniowa
będąca posiadaczem tych budynków, spółdzielnia może żądać, aby osoba ta
przeniosła na nią prawo użytkowania wieczystego za wynagrodzeniem.

13. Jeżeli budynki stanowiące własność spółdzielni położone są na kilku działkach
gruntu, do których spółdzielni przysługuje prawo użytkowania wieczystego, a w
umowach o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste ustalono różne terminy
użytkowania wieczystego, spółdzielnia może żądać od właściciela gruntu zmia-
ny postanowień umownych w celu ujednolicenia terminów użytkowania wieczy-
stego poprzez przyjęcie terminu uśrednionego.

2. Jeżeli właścicielem działek budowlanych, o których mowa w ust. 1, jest Skarb
Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, zamiast prze-
niesienia własności tych działek na rzecz spółdzielni działki te na wniosek spół-
dzielni mieszkaniowej zostają jej oddane w użytkowanie wieczyste.

[21. Jeżeli właścicielem zbywanych działek budowlanych, o których mowa w ust. 1,
jest Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i zo-
stała przez właściwy organ udzielona bonifikata na zasadach określonych w
przepisach ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami,
to na pisemny wniosek osoby, której przysługuje roszczenie o ustanowienie od-
rębnej własności lokalu i o przeniesienie jego własności, zarząd spółdzielni jest
obowiązany w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku o wyodrębnienie wła-
sności lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej do wystąpienia z pi-
semnym wnioskiem do właściciela nieruchomości o sprzedaż tej nieruchomości
na warunkach udzielonej bonifikaty.]

ust. 21 niezgodny z Konstytucją – wyrok TK (Dz. U. 2009 r. Nr 117, poz. 988)

3. Wynagrodzenie z tytułu nabycia praw do działek gruntu, o których mowa w ust.
1–12, ustala się w wysokości równej wartości rynkowej tych działek, przy czym
nie uwzględnia się wartości budynków i innych urządzeń, o ile zostały wybudo-
wane lub nabyte przez spółdzielnię lub jej poprzedników prawnych. Jeżeli wła-

ścicielem zbywanych działek jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu tery-
torialnego, właściwy organ może udzielić bonifikaty na zasadach określonych w
przepisach o gospodarce nieruchomościami.

4. (uchylony).

41.2) Spółdzielnia mieszkaniowa, która w dniu 5 grudnia 1990 r. była posiadaczem
nieruchomości gruntowej, stanowiącej własność Skarbu Państwa albo gminy,
albo gdy właściciel tej nieruchomości pozostaje nieznany, pomimo podjętych
starań o jego ustalenie, i przed tym dniem, na podstawie pozwolenia na budowę i
decyzji lokalizacyjnej spółdzielnia ta wybudowała budynek, nabywa własność
tej nieruchomości przez zasiedzenie. Orzeczenie sądu stwierdzające nabycie
własności tej nieruchomości jest podstawą wpisu do księgi wieczystej.

2) Utracił moc na podstawie wyroku TK z dn. 29 października 2010 r., sygn. akt P 34/08 (Dz. U. Nr
207, poz. 1373).

42. (uchylony).

5. Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nie wystąpiła z żądaniem przeniesienia na nią
własności działek budowlanych, o których mowa w ust. 1, nabycia przez spół-
dzielnię mieszkaniową własności tych działek za wynagrodzeniem, ustalonym
zgodnie z ust. 3, mogą żądać ich właściciele.

Art. 36.

Ustanowienie odrębnej własności lokali położonych w budynkach usytuowanych na
gruntach, o których mowa w art. 35 ust. 1, może nastąpić po nabyciu przez spół-
dzielnię mieszkaniową własności lub prawa użytkowania wieczystego działek bu-
dowlanych, na których wybudowano te budynki.

Art. 37. (uchylony)

Art. 38. (uchylony)

Art. 39.

1. Na pisemne żądanie najemcy lokalu użytkowego, w tym garażu, a także najemcy
pracowni wykorzystywanej przez twórcę do prowadzenia działalności w dzie-
dzinie kultury i sztuki, który poniósł w pełni koszty budowy tego lokalu albo
ponieśli je jego poprzednicy prawni, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tą
osobą umowę przeniesienia własności tego lokalu po dokonaniu przez najemcę
spłaty z tytułu udziału w nieruchomości wspólnej oraz spłaty zadłużenia z tytułu
świadczeń wynikających z umowy najmu.

2. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy za-
wieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu
wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której spółdzielnia dokonuje
przeniesienia własności lokalu.

3. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy za-
wieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagro-
dzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o mi-
nimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 40.

Spółdzielnia pozostaje właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości i użyt-
kownikiem lub współużytkownikiem wieczystym gruntu w takim zakresie, w jakim
nie narusza to przysługującej członkom i właścicielom lokali niebędącym członkami
spółdzielni odrębnej własności lokali lub praw z nią związanych. W szczególności
mieniem spółdzielni pozostają:

1) nieruchomości służące prowadzeniu przez spółdzielnię działalności wytwórczej,
budowlanej, handlowej, usługowej, społecznej, oświatowo-kulturalnej, admini-
stracyjnej i innej, zabudowane budynkami i innymi urządzeniami;

2) nieruchomości zabudowane urządzeniami infrastruktury technicznej, w tym
urządzeniami i sieciami technicznego uzbrojenia terenu związanymi z funkcjo-
nowaniem budynków lub osiedli, z zastrzeżeniem art. 49 Kodeksu cywilnego;

3) nieruchomości niezabudowane.

Art. 41.

1. Po wejściu ustawy w życie spółdzielnia jest obowiązana:

1) wystąpić z wnioskiem do właściwego organu w sprawie połączenia lub po-
działu nieruchomości, jeżeli jest to niezbędne do wydzielenia nieruchomości
pozostających w całości własnością spółdzielni, o których mowa w art. 40;

2) podjąć czynności związane z rozgraniczeniem oraz połączeniem nierucho-
mości, a także ewidencją gruntów i budynków, jeżeli bez tych czynności
oznaczenie przedmiotu odrębnej własności lokali położonych w obrębie nie-
ruchomości innych niż te, o których mowa w art. 35, byłoby niemożliwe al-
bo działka wydzielona pod budynkiem lub budynkami nie spełniałaby wy-
mogów przewidzianych dla działek budowlanych.

2. Podział nieruchomości może nastąpić niezależnie od istnienia i ustaleń miejsco-
wego planu zagospodarowania przestrzennego. Przepis art. 95 pkt 1 ustawy o
gospodarce nieruchomościami stosuje się odpowiednio.

3. Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, jeżeli projektowane do wydzielenia
działki gruntu nie mają dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisu art.
93 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

4. Uzasadnione koszty związane z podziałem nieruchomości oraz z czynnościami
związanymi z rozgraniczeniem nieruchomości oraz ewidencją gruntów i budyn-
ków, w tym również koszty uzasadnionych prac geodezyjnych, refunduje Skarb
Państwa.

5. Koszty, o których mowa w ust. 4, są refundowane z budżetu państwa na wniosek
spółdzielni. Wniosek o refundację kosztów spółdzielnia składa do wojewody
właściwego ze względu na siedzibę spółdzielni, dołączając rachunki lub inne
dowody poniesienia tych kosztów.

6. Przy wyborze wykonawcy prac, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia stosuje
przepisy o zamówieniach publicznych.

7. Wojewoda zwraca koszty, o których mowa w ust. 4.

8. (uchylony).

Art. 42.

1. W okresie 24 miesięcy od dnia złożenia pierwszego wniosku o wyodrębnienie
własności lokalu w danej nieruchomości spółdzielnia mieszkaniowa określi

przedmiot odrębnej własności wszystkich lokali mieszkalnych i lokali o innym
przeznaczeniu w tej nieruchomości.

ust. 1 niezgodny z Konstytucją w zakresie, w jakim wyznacza początek biegu ter-
minu realizacji przewidzianego w nim obowiązku spółdzielni mieszkaniowej – wy-
rok TK (Dz. U. z 2005 r. Nr 72, poz. 643) – traci moc 29.04.2006 r.

2. Określenie przedmiotu odrębnej własności lokali w danej nieruchomości nastę-
puje na podstawie uchwały zarządu spółdzielni sporządzonej w formie pisemnej
pod rygorem nieważności.

3. Uchwała, o której mowa w ust. 2, powinna określać:

1) oznaczenie nieruchomości obejmującej budynek wraz z gruntem przynależ-
nym do tego budynku, jako podstawową nieruchomość ewidencyjną, w któ-
rym ustanawia się odrębną własność lokali; nieruchomość wielobudynkowa
może być utworzona tylko wtedy, gdy budynki są posadowione w sposób
uniemożliwiający ich rozdzielenie, lub działka, na której posadowiony jest
budynek pozbawiona jest dostępu do drogi publicznej lub wewnętrznej;

2) rodzaj, położenie i powierzchnię lokali oraz pomieszczeń przynależnych, w
tym piwnic lub pomieszczeń gospodarczych, o ile piwnica lub pomieszcze-
nie gospodarcze jest w tym budynku przyporządkowane danemu lokalowi a
władający lokalem faktycznie piwnicę lub pomieszczenie gospodarcze
użytkuje;

3) wielkość udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej związanych
z odrębną własnością każdego lokalu;

4) oznaczenie osób, którym zgodnie z przepisami ustawy przysługuje prawo
żądania przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali;

5) przypadający na każdy lokal stan zadłużenia z tytułu:

a) kredytu wraz ze skapitalizowanymi odsetkami,

b) dokonanego na podstawie odrębnych przepisów przejściowego wyku-
pienia ze środków budżetu państwa odsetek wraz z oprocentowaniem
tych odsetek,

c) (uchylony),

d) (uchylony).

4. Do określenia wielkości udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej
dla każdego lokalu, dokonywanego w uchwale zarządu spółdzielni, mają odpo-
wiednie zastosowanie przepisy art. 3 ust. 3–6 ustawy o własności lokali.

5. Uchwały, o których mowa w ust. 2, od dnia wejścia w życie stanowią podstawę
oznaczania lokali i przypadających na każdy lokal udziałów w nieruchomości
wspólnej przy zawieraniu umów o ustanowieniu odrębnej własności lokali na
rzecz członków spółdzielni, osób niebędących członkami spółdzielni, którym
przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub spółdzielni miesz-
kaniowej oraz o przeniesieniu własności tych lokali przez spółdzielnię na rzecz
członków spółdzielni lub innych osób.

6. Decyzje o przyjęciu metody określenia powierzchni użytkowej lokali oraz po-
mieszczeń do nich przynależnych w danej nieruchomości podejmuje zarząd
spółdzielni. Przyjęta metoda określenia powierzchni lokali oraz pomieszczeń
przynależnych ma zastosowanie do wszystkich lokali znajdujących się w danej
nieruchomości.

7. Decyzję o przynależności do lokalu, jako jego części składowych, pomieszczeń
przynależnych, w rozumieniu art. 2 ust. 4 ustawy o własności lokali, podejmuje
zarząd spółdzielni.

Art. 43.

1. Projekty uchwał, o których mowa w art. 42 ust. 2, zarząd spółdzielni wykłada na
co najmniej 14 dni do wglądu w lokalu siedziby spółdzielni, po pisemnym, wy-
słanym z co najmniej 7-dniowym wyprzedzeniem, imiennym powiadomieniu o
terminie i miejscu wyłożenia projektów uchwał do wglądu tych osób, których te
projekty uchwał dotyczą i którym, zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, przy-
sługuje prawo żądania przeniesienia na nich własności poszczególnych lokali.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą w terminie 14 dni po upływie okresu wy-
łożenia projektu uchwały do wglądu przedstawić zarządowi spółdzielni pisemne
wnioski dotyczące zmian tego projektu.

3. Zarząd spółdzielni obowiązany jest rozpatrzyć wnioski, o których mowa w ust. 2,
najpóźniej w ciągu 14 dni od upływu terminu ich składania i najdalej w ciągu 14
dni od ich rozpatrzenia odpowiednio skorygować projekt uchwały i podjąć
uchwałę o treści uwzględniającej dokonane korekty.

4. O wynikach rozpatrzenia wniosków, o których mowa w ust. 2, oraz o treści
zmian projektu uchwały, do którego wnioski zgłoszono, zarząd spółdzielni, w
ciągu 7 dni od podjęcia uchwały, powiadamia na piśmie osoby, o których mowa
w ust. 1, a tym osobom, które wnioski zgłaszały, podaje jednocześnie odpo-
wiednie faktyczne i prawne uzasadnienie nieuwzględnienia w całości lub w czę-
ści wniosków zgłoszonych przez te osoby.

5. Osoby, o których mowa w ust. 1, mogą, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia,
zaskarżyć uchwałę do sądu z powodu jej niezgodności z prawem lub jeśli
uchwała ta narusza ich interes prawny lub uprawnienia. Przyczyną stwierdzenia
nieważności uchwały nie może być niepodjęcie przez osoby zainteresowane wy-
słanych przez zarząd spółdzielni powiadomień, o których mowa w ust. 1 i 4.

6. Uchwała, o której mowa w ust. 3, wchodzi w życie z dniem jej podjęcia, chyba
że zostanie zaskarżona do sądu zgodnie z przepisem ust. 5.

Art. 44.

[1. Z chwilą ustanowienia odrębnej własności lokali w nieruchomościach stano-
wiących własność spółdzielni mieszkaniowych, hipoteki obciążające te nieru-
chomości w dniu wejścia w życie ustawy wygasają.]

ust. 1 niezgodny z Konstytucją – wyrok TK (Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz. 2184);
traci moc z dniem 31.12.2006 r.

11. (uchylony).

[2. W wypadkach, o których mowa w ust. 1, spółdzielnia mieszkaniowa obciąży in-
ną nieruchomość stanowiącą jej własność hipoteką, w celu zabezpieczenia wie-
rzytelności poprzednio zabezpieczonej hipoteką, która wygasła.]

ust. 2 niezgodny z Konstytucją – wyrok TK (Dz. U. z 2005 r. Nr 260, poz. 2184);
traci moc z dniem 31.12.2006 r.

21. (uchylony).

3. Wierzytelność spółdzielni w stosunku do właścicieli lokali należna od nich z ty-
tułu przypadającej im do spłaty części kredytów zaciągniętych przez spółdziel-
nię mieszkaniową może zostać zabezpieczona hipoteką na lokalach stanowią-
cych własność tych osób.

4. (uchylony).

Art. 45.

1. Z chwilą zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, do którego członkowi
albo osobie niebędącej członkiem przysługiwało spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu mieszkalnego lub spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, w
tym spółdzielcze prawo do garażu, hipoteki ustanowione na tych ograniczonych
prawach rzeczowych obciążają nieruchomości powstałe w wyniku zawarcia
umowy przeniesienia własności lokalu.

2. Wierzyciel, którego wierzytelność w dniu zawarcia umowy przeniesienia wła-
sności lokalu była zabezpieczona hipoteką na ograniczonym prawie rzeczowym,
może dochodzić zaspokojenia z lokalu stanowiącego odrębną własność, powsta-
łą w wyniku zawarcia tej umowy.

3. Do księgi wieczystej prowadzonej dla ograniczonego prawa rzeczowego stosuje
się art. 241 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece
(Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 i Nr 125, poz. 1368, z 2002 r. Nr 169, poz.
1387 oraz z 2003 r. Nr 42, poz. 363).

Art. 46. (uchylony)

Art. 461.

Wpływy ze spłat przypadającej na lokal części umorzenia kredytu, o ile spółdzielnia
skorzystała ze środków publicznych lub innych środków, przeznacza się na spłatę
podlegającego odprowadzeniu do budżetu państwa umorzenia kredytu obciążającego
ten lokal.

Art. 47. (uchylony)

Art. 48.

1.3) Na pisemne żądanie najemcy spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed
przejęciem przez spółdzielnię mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa
państwowego, państwowej osoby prawnej lub państwowej jednostki organiza-
cyjnej, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z nim umowę przeniesienia wła-
sności lokalu, po dokonaniu przez niego:

3) Utraci moc z dniem 23.02.2013 r., na podstawie wyroku TK z dn. 14.02.2012 r., sygn. akt P 17/10
(Dz. U. poz. 201), w zakresie, w jakim przyznaje najemcy roszczenie o przeniesienie własności
spółdzielczego lokalu mieszkalnego, który przed nieodpłatnym przejęciem przez spółdzielnię
mieszkaniową był mieszkaniem przedsiębiorstwa państwowego, państwowej osoby prawnej lub
państwowej jednostki organizacyjnej, powiązane wyłącznie z obowiązkiem spłaty zadłużenia z tytu-
łu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu (pkt 1).

1) spłaty zadłużenia z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu lokalu,

2) wpłaty wkładu budowlanego określonego przez zarząd spółdzielni w wyso-
kości proporcjonalnej do powierzchni użytkowej zajmowanego mieszkania
wynikającej ze zwaloryzowanej ceny nabycia budynku, jeżeli spółdzielnia
nabyła budynek odpłatnie.

2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również osobie bliskiej w stosun-
ku do najemcy, o którym mowa w ust. 1.

[3. Jeżeli spółdzielnia mieszkaniowa nabyła mieszkanie zakładowe, o którym mowa
w ust. 1, nieodpłatnie, najemca, o którym mowa w ust. 1, powinien pokryć koszty

dokonanych przez spółdzielnię nakładów koniecznych przeznaczonych na utrzy-
manie budynku, w którym znajduje się ten lokal.]

ust. 3 niezgodny z Konstytucją – wyrok TK (Dz. U. z 2009 r. Nr 117, poz. 988).

4. Kaucje mieszkaniowe, o których mowa w art. 7 ust. 3 w związku z art. 9 ust. 1
ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych
budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. Nr 119,
poz. 567, z późn. zm.4)) podlegają zaliczeniu na poczet wkładu budowlanego lub
na poczet pokrycia kosztów, o których mowa w ust. 3.

4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1996 r. Nr 52, poz. 236, z 1997 r. Nr 6,
poz. 32, z 2000 r. Nr 39, poz. 442, z 2005 r. Nr 167, poz. 1398 oraz z 2006 r. Nr 220, poz. 1614.

5. Wysokość kaucji mieszkaniowej zaliczonej na poczet wkładu budowlanego wa-
loryzuje się proporcjonalnie do wartości rynkowej lokalu. W pozostałych przy-
padkach zwrot kaucji następuje w wysokości środków przekazanych spółdzielni
przez przedsiębiorstwo państwowe, państwową osobę prawną lub państwową
jednostkę organizacyjną.

6. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy za-
wieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu
wieczystoksięgowym obciążają najemcę, na rzecz którego spółdzielnia dokonuje
przeniesienia własności lokalu.

7. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy za-
wieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/4 minimalnego wynagro-
dzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o mi-
nimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Art. 481.

1. Po śmierci członka spółdzielni, który wystąpił z żądaniem przeniesienia własno-
ści lokalu określonym w art. 12, jeżeli brak jest osób uprawnionych, o których
mowa w art. 15 ust. 2, jego spadkobiercy mogą żądać przeniesienia na nich wła-
sności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem spółdzielni. W tym
wypadku nie stosuje się art. 15 ust. 6 oraz uznaje się, iż wniosek o przeniesienie
własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem
przez członka spółdzielni.

2. Po śmierci członka spółdzielni albo osoby niebędącej członkiem spółdzielni, któ-
rej przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a które to osoby
wystąpiły z żądaniem przeniesienia własności określonym w art. 1714 lub 1715,
ich spadkobiercy mogą żądać przeniesienia na nich własności lokalu lub udziału
we współwłasności garażu. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przenie-
sienie własności lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żąda-
niem przez członka spółdzielni lub osobę niebędącą członkiem spółdzielni, któ-
rej przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

3. Po śmierci najemcy, który wystąpił z żądaniem przeniesienia własności określo-
nym w art. 39 i 48, jeżeli brak jest osób, które wstępują w stosunek najmu na
podstawie art. 691 Kodeksu cywilnego, jego spadkobiercy mogą żądać przenie-
sienia na nich własności lokalu, nawet jeżeli żaden z nich nie jest członkiem
spółdzielni. W tym przypadku uznaje się, iż wniosek o przeniesienie własności
lokalu został złożony w dniu pierwszego wystąpienia z żądaniem przez najemcę.

Art. 49 uchylony (Dz. U. z 2002 r. Nr 240, poz. 2058) – uchylenie to niezgodne z Kon-
stytucją – wyrok TK (Dz. U. z 2005 r. Nr 72, poz. 643)

Art. 491.

Osoba, która na podstawie ustawy może żądać ustanowienia prawa odrębnej własno-
ści lokalu, w razie bezczynności spółdzielni, może wystąpić do sądu z powództwem
na podstawie art. 64 Kodeksu cywilnego w związku z art. 1047 § 1 Kodeksu postę-
powania cywilnego. Koszty sądowe oraz koszty zastępstwa procesowego pokrywa
spółdzielnia.

Art. 50–51. (uchylone).

Art. 52.

Do istniejących w dniu wejścia ustawy w życie praw do domów jednorodzinnych i
lokali mieszkalnych budowanych w celu przeniesienia ich własności na rzecz człon-
ków stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 21 ustawy. Do czasu przeniesienia
własności na rzecz członka spółdzielni mają zastosowanie zasady:

1) jeżeli prawo do domu jednorodzinnego przeszło na kilku spadkobierców,
powinni oni, w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć
spośród siebie pełnomocnika w celu dokonywania czynności prawnych
związanych z wykonywaniem tego prawa, włącznie z zawarciem w ich
imieniu umowy o przeniesienie własności domu. W razie bezskutecznego
upływu tego terminu, na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, sąd w po-
stępowaniu nieprocesowym wyznaczy przedstawiciela. Pełnomocnik
(przedstawiciel) uprawniony jest do udziału w walnym zgromadzeniu;

2) w razie śmierci jednego z małżonków, którym prawo do domu jednorodzin-
nego przysługiwało wspólnie, przepis pkt 1 stosuje się odpowiednio;

3) po przeprowadzeniu rozliczenia kosztów budowy i ostatecznym ustaleniu
wkładów budowlanych, wniesieniu przez członków tych wkładów bądź też
ich części i przejęciu zobowiązań spółdzielni pokrywających resztę należ-
ności z tytułu wkładów spółdzielnia przenosi na członków własność przy-
dzielonych domów wraz z prawami do działek;

4) przeniesienie własności domu może nastąpić także na rzecz spadkobierców
członka lub małżonków, jeżeli prawo do domu przysługuje im obojgu;

5) członkowie, oprócz wkładu budowlanego, obowiązani są pokryć koszty
przeniesienia własności domu, a także udział w kosztach likwidacji spół-
dzielni, o ile przeniesienie własności następuje w ramach postępowania li-
kwidacyjnego.

Art. 53.

1. Członek spółdzielni, który w dniu wejścia ustawy w życie zamieszkuje w miesz-
kaniu rotacyjnym należącym do tej spółdzielni, staje się z tym dniem najemcą
tego mieszkania w rozumieniu przepisów ustawy o najmie lokali mieszkalnych i
dodatkach mieszkaniowych, a jeżeli przed tym dniem wniósł wymagany wkład
mieszkaniowy – staje się osobą uprawnioną do spółdzielczego lokatorskiego
prawa do lokalu mieszkalnego w rozumieniu niniejszej ustawy.

2. Przepis ust. 1 nie narusza praw nabytych członka spółdzielni do zawarcia umowy
w sprawie ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa innego lokalu
mieszkalnego lub prawa odrębnej własności takiego lokalu.

Art. 54.

1. Spółdzielnie istniejące w dniu wejścia ustawy w życie dokonają zmian swoich
statutów stosownie do wymagań niniejszej ustawy i w trybie przewidzianym w
ustawie – Prawo spółdzielcze. Zgłoszenia do rejestru tych zmian spółdzielnie
dokonają nie później niż do dnia 31 grudnia 2002 r.

2. Do czasu zarejestrowania zmian statutów postanowienia dotychczasowych statu-
tów pozostają w mocy. Jednakże w razie sprzeczności między nimi a przepisami
niniejszej ustawy stosuje się przepisy tej ustawy.

Art. 54¹.

1. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do spółdzielni mieszkaniowych będą-
cych w likwidacji lub w upadłości.

2. Pisemne żądania, o których mowa w art. 12, 1714, 1715, 39, 48 i 481, składane są
w wypadkach, o których mowa w ust. 1, do likwidatora lub syndyka masy upa-
dłościowej spółdzielni.

Art. 54².

Przepisu art. 38 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze nie
stosuje się do ustanawiania prawa odrębnej własności lokali i przeniesienia własno-
ści lokali, domów jednorodzinnych oraz miejsc postojowych w garażach wielosta-
nowiskowych.

Art. 55.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z tym że przepi-
sy art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. g, ust. 3 pkt 3 lit. a oraz ust. 6 pkt 1 ustawy wymienionej w
art. 30, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają zastosowanie do wpłat na wy-
odrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej dokonanych od dnia 1
stycznia 2001 r.